ธันวาคม 6,2025…ประเทศไทยมีพันธุ์ข้าวกว่า 5,000 สายพันธุ์แต่ใช้ประโยชน์เพียงไม่กี่ชนิด ขณะที่ Climate Change และการแข่งขันจากอินเดีย–เพื่อนบ้านกำลังบีบให้ไทยต้อง “เลิกขายข้าวเป็นตัน” และหันสู่เศรษฐกิจใหม่ที่เน้นคุณค่า ความเฉพาะทาง และความยั่งยืน
ศุภจี สุธรรมพันธ์ุ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดภาพใหญ่ของอุตสาหกรรมข้าวไทยในยุคที่ทั้งสภาพภูมิอากาศและการแข่งขันโลกกำลังเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว โดยชี้ว่าประเทศไทยมีพันธุ์ข้าวมากกว่า 5,000 สายพันธุ์ แต่ที่ถูกนำมาผลิตเพื่อการค้าจริงกลับมีเพียงไม่กี่ชนิด ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพันธุ์เดิมที่ไม่ตอบโจทย์ความหลากหลายของตลาดโลกยุคใหม่ ทั้งในด้านรสชาติ เนื้อสัมผัส สุขภาพ และการนำเสนอคุณค่าเชิงพื้นที่ (terroir)
“Climate Change ทำให้ ควบคุมอะไรไม่ได้เหมือนเดิม เพราะสภาพอากาศที่ร้อนจัด แห้งแล้ง หรือความเค็มของดินที่เพิ่มขึ้น ล้วนส่งผลกระทบต่อผลผลิตและความเสถียรของการเพาะปลูกโดยตรง”
รมว.พาณิชย์กล่าวต่อเนื่อง ด้วยเงื่อนไขใหม่นี้ ไทยจึงไม่สามารถผลิตข้าวตามความเคยชินแบบ “ปลูกในสิ่งที่เราอยากปลูก” ได้อีกต่อไป แต่ต้องหันสู่การผลิตที่ “ตรงกับความต้องการของตลาดโลกจริง ๆ”
“นี่คือที่มาของ New Rice Economy เศรษฐกิจข้าวยุคใหม่ที่เน้นคุณภาพ ความเฉพาะทาง ความยั่งยืน แทนการแข่งขันด้วยปริมาณเหมือนในอดีต โดยให้ความสำคัญกับรสชาติเอกลักษณ์ วัตถุดิบประณีต การแปรรูปสร้างมูลค่า และระบบ Traceability เช่น QR Code ข้าวรายแปลงปลูก เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและเพิ่มราคาให้ชาวนาได้จริง”
ศุภจีระบุว่า แรงกดดันจากเวทีโลกยิ่งเร่งการเปลี่ยนผ่านนี้ อินเดียผลิตข้าวมากกว่า 20 ล้านตัน ในปีที่ผ่านมา ทำให้ราคาถูกกดลงทั้งโลก ขณะที่ผลผลิตต่อไร่ของไทยอยู่เพียง 600–700 กิโลกรัม เทียบกับเพื่อนบ้านที่ทำได้ 1,200–1,500 กิโลกรัมต่อไร่ ซึ่งเป็นข้อพิสูจน์ว่าไทยไม่สามารถแข่งขันเชิงปริมาณได้อีกแล้ว “ข้าวไทยต้องแข่งขันด้วยคุณค่า ไม่ใช่ปริมาณ”
“อัตลักษณ์ท้องถิ่นของข้าวไทยจากแต่ละพื้นที่คือโอกาสใหม่ที่จะทำให้ไทยขึ้นสู่ตลาดพรีเมียมแบบเดียวกับกาแฟ Single Origin และเนื้อวากิว”
ในภาพกว้าง ความเปลี่ยนแปลงนี้ไม่ได้เป็นเพียงเรื่องเศรษฐกิจ แต่คือการวางรากฐานด้าน Food Security Hub ของประเทศ เพราะการผลิตข้าวที่ตอบโจทย์ภูมิอากาศใหม่ ลดความเสี่ยงของชาวนา และสร้างตลาดที่ยั่งยืนคือปัจจัยสำคัญของการปรับตัวในยุคโลกร้อน
ศุภจีกล่าวในท้ายที่สุด การยกระดับ “ข้าวประณีต” จะเป็นแกนสำคัญของการฟื้นศักยภาพระบบอาหารไทย ตั้งแต่ต้นน้ำ พื้นที่ปลูกที่เผชิญ Climate Risk ไปจนถึงปลายน้ำ การตลาดสู่ผู้บริโภคโลก
4F Forum Kick-Off by SD Perspectives : เปิดตัว FINE FOOD FUTURE FORUM 2026
ข่าวเกี่ยวข้อง
